Cửa van thủy lợi/ thủy điện

Các loại cửa van thủy lợi/ thủy điện

1. Theo hình dạng kết cấu cửa van

1. Cửa van phẳng (Flat gate / Slide gate)

   • Dạng tấm phẳng trượt theo ray.

   • Đóng mở bằng trục vít, cáp hoặc xi lanh.

   • Dùng nhiều ở cống, trạm bơm, kênh dẫn nhỏ.

2. Cửa van cung (Radial gate / Tainter gate)

   • Có dạng cung tròn, quay quanh bản lề.

   • Lực nước được phân bố tốt, giảm lực đóng mở.

   • Thường dùng cho cửa xả đập, hồ chứa, thủy điện.

3. Cửa van quạt (Sector gate)

   • Hình quạt, trục quay dưới đáy.

   • Dùng cho các trạm bơm hoặc cửa xả có cột nước vừa.

4. Cửa van trượt (Sliding gate)

   • Giống cửa phẳng, nhưng thường nhỏ gọn.

   • Dùng trong kênh dẫn, công trình điều tiết.

5. Cửa van lật (Flap gate)

   • Dạng tấm bản lề quay quanh trục ở đáy.

   • Thường hoạt động tự động theo mực nước (không cần máy đóng mở).

   • Ứng dụng ở cống tiêu, cửa xả vùng ven biển.

2. Theo vị trí và công dụng

• Cửa van xả lũ: thoát lũ cho hồ chứa, đập dâng.

• Cửa van nhận nước (inlet gate): điều tiết nước vào kênh dẫn, tuabin thủy điện.

• Cửa van tiêu thoát (outlet gate): tháo nước thừa từ hồ, trạm bơm.

• Cửa van kiểm soát mặn / ngăn triều: tại các cống vùng ven biển.

• Cửa van sửa chữa (stoplog gate / bulkhead gate): dùng tạm thời để chặn dòng, phục vụ sửa chữa.

3. Theo chế độ làm việc

• Cửa van làm việc: vận hành thường xuyên để điều tiết nước.

• Cửa van dự phòng: dùng khi bảo trì, sửa chữa.

• Cửa van khẩn cấp: đóng nhanh khi sự cố (ví dụ trong thủy điện để bảo vệ tuabin).

4. Theo vật liệu chế tạo

• Thép: thông dụng, bền, dùng cho cửa lớn.

• Gang: dùng cho cửa nhỏ (cửa kênh, cống nhỏ).

• Bê tông cốt thép (BTCT): một số cửa cung, cửa phẳng quy mô lớn.

• Hợp kim nhôm / inox: dùng cho công trình nhỏ, chống ăn mòn.

Tóm lại:

• Công trình nhỏ (cống, trạm bơm): thường dùng cửa van phẳng, trượt, lật.

• Công trình lớn (hồ chứa, đập, thủy điện): thường dùng cửa van cung, cửa van quạt, cửa xả lũ.

• Công trình ven biển: thêm cửa van lật tự động chống triều.